De invoering van nul-emissiezones zorgt voor veel onrust bij ondernemers en in de politiek. Deze maatregelen komen voort uit het Klimaatakkoord van 2019, waarin werd afgesproken dat de grootste 30-40 gemeenten nul-emissiezones zouden invoeren. In dit blog leggen we de verschillen uit tussen milieuzones en nul-emissiezones en wat je in de toekomst op dit gebied kunt verwachten.
Milieuzone
Een milieuzone is een gebied waar beperkingen gelden voor (alleen) dieselvoertuigen, met als doel de luchtverontreiniging te verminderen. Het college van burgemeester en wethouders bepaalt waar en wanneer zo’n zone wordt ingesteld. Vanaf 2025 mogen alleen dieselvoertuigen met emissieklasse 4 dan wel 5 of hoger deze zones inrijden. Ervaring leert dat veel gemeenten voor de strengste mogelijkheid kiezen: emissieklasse 5. Voor vrachtwagens en bussen geldt een minimale emissieklasse van 6.
Nul-emissiezone
Vanaf 2025 kunnen gemeenten ook nul-emissiezones aanwijzen. Het ‘Besluit harmonisatie milieuzones’ uit 2019 maakt dat mogelijk. Ze zijn hier niet toe verplicht. Gemeenten als Utrecht, Rotterdam, Den Haag en Amsterdam gaan dat doen.
Een nul-emissiezone is strenger dan een milieuzone. Alleen emissieloze voertuigen, zoals elektrische- en waterstofvoertuigen, zijn hier toegestaan. Bedrijfsauto’s en vrachtauto’s die rijden op brandstoffen zoals diesel, benzine en LPG, mogen deze zones dus niet in.
Om een nul-emissiezone in te stellen, moet een gemeente voldoen aan landelijke regels.
Regelgeving en overgangsbepalingen
De regelgeving voor nul-emissiezones kent overgangsbepalingen voor voertuigen die vóór 31 december 2024 zijn geregistreerd. Zo mogen bedrijfsauto’s met emissieklasse 5 tot en met 2026 blijven rijden in nul-emissiezones. Datzelfde geldt voor voertuigen met emissieklasse 6, tot en met 2027. Tot en met 2029 zijn er ook uitzonderingen voor bijvoorbeeld voertuigen ouder dan 40 jaar en vrachtauto’s met bepaalde kenmerken. Tevens bestaat er tot 2030 een uitzondering voor rolstoeltoegankelijke bedrijfsauto’s.
Ontheffing voor nul-emissiezones
Gemeenten mogen ontheffingen verlenen voor bepaalde voertuigen die ze anders ongewild zouden moeten weren uit milieuzones of nul-emissiezones. Voor de nul-emissiezone geldt een verplichte ontheffingsmogelijkheid voor voertuigen van gehandicapten. Dit geldt ook oor kermis- en circusvrachtauto’s, exceptioneel transport en verhuisauto’s met speciale apparatuur, die 12 jaar of jonger zijn.
Deze ontheffingen vervallen uiterlijk in 2030. Of de vergunning voor gehandicapten dan ook vervalt, wordt niet geheel duidelijk; mogelijk is dit in strijd met internationale en Europese afspraken.
Nadeelcompensatie
Als het besluit voor invoering van de milieuzone en/of nul-emissiezone nadelige effecten op een burger of ondernemer heeft, kan diegene een verzoek tot nadeelcompensatie indienen. De vereisten voor de nadeelcompensatie kan je lezen in een ander blog.
Last minute ontwikkelingen
De Tweede Kamer wil met een motie afdwingen dat de regering een plan maakt voor hoe bedrijfsauto’s tot eind 2029 de nul-emissiezones mogen inrijden. Of dit wordt doorgevoerd, is aan de regering. Eerder werd in 2023 al een motie aangenomen voor een uitzondering voor kleine ondernemers tot 2028, maar dit werd niet in de regels opgenomen.
De vraag blijft of een uitzondering, zelfs met Kamermeerderheid, kan worden doorgevoerd.
Wat nu anders is dan de motie uit 2023, is dat de uitzondering moet gelden voor alle bedrijfsauto’s. Wellicht dat de regering nu wel wil meewerken aan een dergelijke uitzondering.
Toekomstige ontwikkelingen
De ontwikkeling van milieuzones en nul-emissiezones zal waarschijnlijk doorzetten, vooral met het doel om vanaf 2030 alleen nog emissieloze nieuwe voertuigen toe te laten. Tegen die tijd moeten 250.000 bestelauto’s en 16.000 vrachtwagens emissievrij zijn. In 2050 gaat het om veelvouden ervan, respectievelijk 1.000.000 en 160.000. Het is aannemelijk dat de regels op termijn ook voor personenauto’s zullen gelden en dat complete steden emissieloos worden.
Vragen?
Ben je een ondernemer of bewoner die te maken krijgt met een (nul-)emissiezone en heb je hier vragen over, of heb je als gemeente een vraag? Dan kan je contact opnemen met Hayri Yildiz (hayri.yildiz@bosselaar.nl of 06-45051388).
