Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie moet schuldeisers beter beschermen tegen misbruik

In het ondernemingsrecht is het niet ongebruikelijk dat ondernemingen hun activiteiten beëindigen wanneer geen vooruitzicht bestaat op voortzetting of herstel van de onderneming. Tot voor kort bood de mogelijkheid tot turboliquidatie een snelle uitweg voor ondernemingen die over onvoldoende activa beschikten, om te stoppen. Sommige bedrijven gebruikten turboliquidatie echter om te ontsnappen aan schuldeisers.

Met de invoering van de Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie (TWTT) per 15 november 2023 wil de overheid een einde maken deze vorm van misbruik. Dit blog belicht de belangrijkste wijzigingen van de TWTT en kijkt naar de gevolgen voor de praktijk.

Deponeringsplicht: transparantie in financiële situatie

Eén van de meest ingrijpende wijzigingen van de TWTT is de introductie van de Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie. Deze verandering legt een cruciale verantwoordelijkheid bij het bestuur van een rechtspersoon in geval van ontbinding zonder vereffening. Binnen 14 dagen na de ontbinding moet het bestuur specifieke documenten deponeren bij de Kamer van Koophandel.

Het gaat om de volgende documenten:

1. Balans en staat van baten en lasten. Deze documenten geven inzicht in de financiële situatie en transacties in het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, en die van het voorgaande boekjaar.;
2. Beschrijving van oorzaken en handelingen. Hier gaat het om een gedetailleerde beschrijving van a) de oorzaak van het ontbreken van baten, b) de wijze waarop de activa van de rechtspersoon zijn geliquideerd en de opbrengsten zijn verdeeld, en, indien van toepassing, c) de redenen waarom schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven;
3. Jaarrekeningen. Het bestuur is verplicht de jaarrekeningen bij de KvK te deponeren van de boekjaren voorafgaand aan het jaar van ontbinding én schuldeisers hiervan schriftelijk op de hoogte te stellen.

De nieuwe regels benadrukken hoe belangrijk het is dat geliquideerde bedrijven open en duidelijk zijn over hun financiën. Zo krijgen schuldeisers een beter beeld van hoe het geld is gebruikt en wat er met de financiën van de onderneming is gebeurd nadat de onderneming is ontbonden.

Voldoet een bestuurder niet aan één van bovengenoemde verplichtingen, dan ziet de wetgever dit als een economisch delict. Hierop staat een boete van maximaal € 22.500,-. Schuldeisers kunnen daarnaast hun inzagerecht uitoefenen door middel van een machtiging van de kantonrechter.

Bestuursverbod: aanpak bestuurders die de wet overtreden

De tweede verandering die de TWTT met zich meebrengt, is de uitbreiding van het bestuursverbod. Het nieuwe artikel 2:19c BW maakt het voortaan mogelijk om bestuurders civielrechtelijk een bestuursverbod op te leggen. Het openbaar ministerie kan de rechtbank verzoeken zo’n verbod op te leggen onder de volgende omstandigheden:

1. Wanneer de bestuurder niet voldoet aan de hiervoor genoemde deponeringsplicht;
2. Als de bestuurder doelbewust handelingen heeft verricht of nagelaten waardoor hij één of meerdere schuldeisers aanzienlijk heeft benadeeld;
3. Als de bestuurder in de twee jaar voorafgaand aan de turboliquidatie minstens tweemaal eerder betrokken was bij een faillissement van een rechtspersoon of bij een beëindiging via een turboliquidatie, tenzij hem geen persoonlijk verwijt kan worden gemaakt.

Artikel 2:19c BW is een aanvulling op de huidige regeling in artikel 106b van de Faillissementswet. De uitbreiding van het bestuursverbod biedt een krachtiger instrument om bestuurders die zich niet aan de regels houden of schuldeisers doelbewust benadelen, effectiever aan te pakken.

Effectiviteit hangt af van handhaving in de praktijk

Al deze veranderingen zijn een stap in de goede richting om financiële transparantie rond bedrijfsbeëindigingen te vergroten en potentieel misbruik van turboliquidatie te ontmoedigen. Echter, de effectiviteit ervan hangt af van de vraag of en hoe deze regels in de praktijk worden toegepast. Alleen wanneer er daadwerkelijk wordt toegezien en gehandhaafd kunnen ze malafide praktijken tegengaan en schuldeisers beschermen.

Vragen of advies?

Heeft u vragen over de gevolgen van deze wetswijziging, of denkt u na over het beëindigen van uw onderneming? Wij staan u graag te woord. U kunt contact opnemen met Nathalie Aalbers via 030 234 72 98 of per e-mail: nathalie.aalbers@bosselaar.nl.

(Foto: Possessed Photography, via Unsplash)