Wanneer is er sprake van een arbeidsovereenkomst en wanneer gaat het om een opdracht aan een zzp’er? Dit is in het arbeidsrecht al jaren onderwerp van discussie. Dat het belangrijk is hier zorgvuldig aandacht aan te besteden, wordt onderstreept door een recente uitspraak van het gerechtshof Amsterdam. De rechter stelt vast dat bezorgers van Deliveroo niet beschouwd mogen worden als zzp’er, maar voor de wet werknemer zijn. De gevolgen hiervan zijn groot. In dit blog leggen we uit hoe dit in elkaar zit en waar u op moet letten om problemen te voorkomen.
Dat u het zo ziet, betekent niet dat de rechter het ook zo ziet
Deliveroo is, net als bijvoorbeeld Über, een platformbedrijf. Platformbedrijven zien zichzelf niet als werkgever, maar slechts als een schakel tussen de dienstverlener (bijvoorbeeld de pizzabezorger of taxichauffeur) en de klant.
Dat zij dit zelf zo zien, betekent echter niet dat het juridisch ook zo gezien wordt. Sterker nog: de trend is dat dit type werkconstructies steeds vaker worden beschouwd als een arbeidsovereenkomst. Zo heeft een rechter in het Verenigd Koninkrijk onlangs bepaald dat taxichauffeurs die voor Über rijden geen opdrachtnemer zijn, maar werknemer.
Waar zit het probleem?
Een belangrijk punt is dat het systeem van Deliveroo te veel het karakter heeft van een gezagsverhouding. Op papier zijn bezorgers vrij om een rit wel of niet te accepteren, zelf te plannen, of zichzelf te laten vervangen. In de praktijk is dit echter veel minder het geval. Alleen al de spoed die een bezorging vraagt, maakt nee zeggen of jezelf laten vervangen niet of nauwelijks mogelijk.
Ook het feit dat Deliveroo via het systeem Frank kan controleren waar een bezorger zich tijdens de rit bevindt en dat een bezorger niet zelf zijn route kan aanpassen, past niet bij een opdracht aan een zelfstandige. Tot slot is onderhandelen over tarieven nauwelijks mogelijk; Deliveroo bepaalt eenzijdig de hoogte van de vergoeding. Die is bovendien dusdanig laag dat het onmogelijk is voor een zzp’er om hiervan een voorziening voor ziekte, arbeidsongeschiktheid en/of werkloosheid te bekostigen.
Grote financiële gevolgen
De gevolgen van deze uitspraak zijn verstrekkend, vooral financieel. Is iemand werknemer, dan heeft hij eventueel recht op onder meer het minimumloon, doorbetaling bij ziekte en vakantietoeslag. Daarnaast kunnen er CAO- en/of pensioenverplichtingen zijn. Het grootste verschil zit in de ontslagbescherming: een werknemer geniet ontslagbescherming en een zzp’er niet. Door het ‘strenge’ ontslagrecht is het veel moeilijker om een arbeidsovereenkomst met een werknemer te beëindigen, dan een contract met een zzp’er op te zeggen. Dit heeft dus behoorlijke gevolgen voor de flexibiliteit. Tot slot kan het zijn dat de Belastingdienst een bedrijf dat toch als werkgever wordt beschouwd, sommeert om alsnog loonheffingen af te dragen.
Voorkom problemen, laat u adviseren
Niet alleen platformbedrijven, maar ook andere organisaties hebben met dit onderwerp te maken. Om onduidelijkheid en financiële claims te voorkomen, is het verstandig om vooraf een deskundige mee te laten kijken. Geef aan wat u precies wilt en laat de deskundige beoordelen of de wederzijdse rechten en verplichtingen op de juiste manier schriftelijk zijn vastgelegd en of het klopt met de werkelijke situatie. Verdiep u in de wijze waarop u samenwerkt en laat het contract toetsen. Zo voorkomt u dat de rechter de samenwerking met uw zzp’er achteraf beschouwt als een arbeidsovereenkomst.
Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem contact op met Barbara Goossens, advocaat arbeidsrecht. Dat kan via e-mail barbara.goossens@bosselaar.nl of telefonisch op 06 – 10 43 72 88 of 030 – 23 47 234.
