Inmiddels is het definitief: de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen is aangenomen. Deze nieuwe wet zal naar verwachting vanaf 1 januari 2021 in werking treden. De wet verandert de positie van (bestuurders en commissarissen van) de vereniging, stichting, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Voor de besloten en naamloze vennootschap verandert er in principe niets. Hieronder treft u een beknopt overzicht aan van de wijzigingen die de Wet bestuur en toezicht aan zal brengen in de praktijk.
Met name de impact voor bestuurders van de stichting is groot, omdat de ontslagregeling gelijk wordt aan die van bestuurders van de besloten en naamloze vennootschap (geen ontslagbescherming meer) en omdat er bewijsvermoedens gaan gelden in geval van faillissement van de stichting. Daarnaast heeft de wet gevolgen voor de statuten van genoemde rechtspersonen.
Hoofdlijnen
- De mogelijkheid tot het instellen van een raad van commissarissen wordt wettelijk verankerd. Een raad van toezicht valt ook onder de wettelijke regeling van de raad van commissarissen (het gaat om de feitelijke kwalificatie, niet de naam);
- Alle rechtspersonen krijgen de mogelijkheid om te kiezen voor een monistisch bestuurssysteem (dit kan in sectorspecifieke wetgeving wel worden uitgesloten);
- Uniforme norm voor taakvervulling bestuurders en commissarissen, bij uitoefening van hun taak dienen zij zich te richten naar het belang van de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie;
- Uniforme tegenstrijdig belangregeling voor bestuurders en commissarissen. Voor de vereniging, coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij gold een vertegenwoordigingsregeling (de bestuurder mag niet vertegenwoordigen bij tegenstrijdig belang) – deze wordt aangepast in een besluitvormingsregeling (de bestuurder mag niet meebesluiten bij tegenstrijdig belang);
- De bewijsvermoedens in faillissement die nu gelden voor de besloten en naamloze vennootschap komen ook te gelden voor stichting en vereniging, zowel voor commissarissen als bestuurders;
- De ontslaggronden voor bestuurders van een stichting worden uitgebreid, nieuwe gronden zijn verwaarlozing van de taak, gewichtige redenen etc. Daarnaast wordt het ontslagrecht gelijk getrokken met bestuurders van de naamloze en besloten vennootschap, doordat geen herstel van de arbeidsovereenkomst meer gevorderd kan worden. Vanaf (vermoedelijk) 1 januari 2021 geniet de stichtingsbestuurder dus geen ontslagbescherming meer;
- De statuten moeten een regeling bevatten in geval van ontstentenis of belet van alle bestuurders/commissarissen;
- Er wordt een wettelijke bepaling ingevoerd dat een bestuurder/commissaris niet meer stemmen mag hebben dan de andere bestuurders/commissarissen gezamenlijk.
Overgangsrecht
Voor het overgrote deel van de wetsartikelen geldt de “standaardregeling” van overgangsrecht, namelijk dat de wet pas geldt voor feiten en situaties die zich hebben voorgedaan na de inwerkingtreding van de wet.
- Voor de ontstentenis- en beletregeling geldt dat deze bij de volgende statutenwijziging in de statuten moet worden opgenomen;
- Voor wat betreft de regel van het meervoudig stemrecht: deze is geldig tot uiterlijk 5 jaar na inwerkingtreding van de wet en moet bij de eerstvolgende statutenwijziging worden gewijzigd;
- De regel van tegenstrijdig belang: de besluiten die voorafgaand aan de inwerkingtreding zijn genomen en in strijd zijn met de regeling, kunnen worden bekrachtigd door de algemene vergadering. Op de statutaire regeling die bepaalt dat bij tegenstrijdig belang een ander orgaan/persoon kan vertegenwoordigen dan het bestuur (dus de vertegenwoordigingsregeling), kan na inwerkingtreding van de wet geen beroep meer worden gedaan.
Heeft u over het bovenstaande vragen? Of heeft u behoefte aan nader advies over een statutenwijziging of ontslagregeling? Wij hebben de kennis in huis en staan u graag te woord.
(foto: Álvaro Serrano, via Unsplash)
