Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer krijgt de laatste jaren veel aandacht. Die aandacht is versterkt door de incidenten bij onder meer The Voice of Holland, De Wereld Draait Door en eredivisieclub Ajax. Grensoverschrijdend gedrag komt echter voor in alle sectoren, zo zien we ook in de rechtspraak. Wat is nou precies grensoverschrijdend gedrag? En wat moet u als werkgever doen wanneer dit op de werkvloer gebeurt? U leest het in dit blog.
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Bij grensoverschrijdend gedrag denk je in eerste instantie vaak aan seksuele intimidatie. De definitie is echter veel ruimer. Onder grensoverschrijdend gedrag vallen ook pesten, discriminatie, agressie en geweld. Het gaat om gedrag dat iemand anders schade toebrengt op fysiek, mentaal of emotioneel gebied.
Waar legt de wetgever de grens?
De wet geeft geen definitie van wat grensoverschrijdend gedrag precies is. Wellicht dat daarom rechters soms worstelen met het beoordelen van een situatie. We geven een voorbeeld.
In 2019 behandelde het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch een zaak over een docent bewegingsleer. Deze werd na meldingen van studenten over ongewenste aanrakingen en seksueel getinte opmerkingen op non-actief gesteld. Wat was het geval? De docent masseerde studenten tijdens de massageles en tikte een student op de billen. Dit ondanks eerdere waarschuwingen van zijn leidinggevende.
Interessant genoeg is het gerechtshof van mening dat het handelen van de docent niet gezien moet worden als grensoverschrijdend, maar grenzen opzoekend, wat past binnen de opleiding.
De school was het hiermee oneens en ging in cassatie. Vervolgens heeft de Hoge Raad zich over deze zaak gebogen. Anders dan het gerechtshof is de Hoge Raad wel van mening dat er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Volgens de Hoge Raad is van belang dat:
- de docent herhaaldelijk is gewaarschuwd en er afspraken zijn gemaakt met de docent over het niet hebben van fysiek contact met de studenten;
- aan de docent een grote mate van zelfstandigheid wordt toevertrouwd;
- de docent verantwoordelijk is voor een veilige leeromgeving;
- de massageles en de tik op de billen geen enkel didactisch doel dienen.
Wat kunt/moet u doen als werkgever?
Iedere organisatie kan met een dergelijke situatie te maken krijgen. Hoe speelt u erop in?
Als werkgever bent u verplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Het is daarom belangrijk (en wettelijk verplicht) om de risico’s in kaart te brengen. Een gedragscode kan daarbij helpen. In de gedragscode kunt u opnemen:
- wat grensoverschrijdend gedrag is;
- waar werknemers melding kunnen doen als zij dergelijk gedrag op de werkvloer ervaren;
- wat de consequenties zijn als een werknemer zelf grensoverschrijdend gedrag vertoont.
Als werkgever is het van belang dat u de gedragsregels regelmatig onder de aandacht brengt van de werknemers en er actief op toeziet dat de regels worden nageleefd.
Ontslag bij grensoverschrijdend gedrag
Soms maakt een werknemer het zo bont dat het in stand houden van de arbeidsovereenkomst (na gedegen onderzoek) niet meer mogelijk is. In zeer ernstige gevallen is het mogelijk om een werknemer op staande voet te ontslaan. Dit moet wel gezien worden als laatste redmiddel.
Overweegt u een medewerker te ontslaan van wie u weet of vermoedt dat hij/zij grensoverschrijdend gedrag heeft gepleegd? Zorg dan dat u gedegen onderzoek naar de melding heeft gedaan. Geef hierbij zowel het vermeende slachtoffer als de vermeende dader de mogelijkheid het verhaal te doen. Doet u dit niet zorgvuldig en u gaat over tot ontslag, dan is de kans groot dat de rechter dit teniet doet.
Komt de rechter tot het oordeel dat u uw werknemer onterecht heeft ontslagen? Dan kan de rechter u verplichten een schadevergoeding (‘billijke vergoeding’) te betalen aan de werknemer. Twijfelt u of u voldoende reden heeft om tot ontslag over te gaan? Dan is het laten ontbinden van de arbeidsovereenkomst door de rechter vaak een veiligere optie.
Advies nodig?
Heeft u binnen uw organisatie te maken met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer? Of wilt u advies over het opstellen van een beleid over grensoverschrijdend gedrag? Wij ondersteunen u graag.
Kom naar de lezing!
Daarnaast geven wij op donderdag 30 maart 2023 een interactieve lezing over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en wat uw verplichtingen zijn als werkgever. Uiteraard bent u van harte welkom om hierbij aanwezig te zijn. U kunt in dat geval contact opnemen met Sandra van Haren. Dit kan via 06 122 591 42 of per e-mail: sandra.vanharen@bosselaar.nl.
