Er zijn in Nederland veel soorten rechtspersonen, variërend van BV en NV tot en met stichting. Soms is kraakhelder wie eigenaar of belanghebbende is, soms is het ondoorzichtig. Dit laatste vindt de wetgever onwenselijk. Vandaar dat elke rechtspersoon voortaan verplicht is vast te leggen welke natuurlijke persoon of personen de ultimate beneficial owner (UBO) achter de organisatie is, of zijn. Dit moet bij de Kamer van Koophandel en wel voor maart 2022.
Doel: tegengaan financieel-economische criminaliteit
De rijksoverheid wil graag weten wie de UBO (uiteindelijk belanghebbende) achter elke rechtspersoon is. Dit heeft verschillende redenen. De belangrijkste is het tegengaan van financieel-economische criminaliteit, zoals het witwassen van geld en terrorismefinanciering. Dit wordt bevorderd door transparantie over wie de natuurlijke persoon is die, al dan niet achter de schermen, bij een onderneming of rechtspersoon aan de touwtjes trekt. Voor meer toelichting, klik hier.
Hoe ingewikkeld is deze UBO-registratie?
Elke organisatie is hiertoe verplicht, maar het is niet voor elke organisatie even gemakkelijk vast te stellen. Bij een BV is het vaak duidelijk. De UBO is doorgaans degene die (een groot deel van de) aandelen in de onderneming heeft. Bij stichtingen ligt het heel anders. Daar is geen sprake van aandelen of een winstoogmerk. Dat maakt het veel minder eenvoudig om te zien wie zeggenschap heeft, of economisch belanghebbend kan zijn.
Drie criteria
Hoe bepaalt u nu wie de UBO’s van uw organisatie zijn?
Allereerst gaat het bij een UBO altijd om een natuurlijk persoon. Vervolgens kijkt de wetgever naar drie criteria.
- UBO is diegene die voor meer dan 25% begunstigde is van het vermogen van de organisatie.
Bij een BV is dat de persoon die meer dan 25% van de aandelen bezit. Bij een stichting is geen sprake van aandelen of een directe winstopbrengst. Het kan echter wel zo zijn dat de stichting is opgericht om voor een persoon geld in te zamelen. - UBO is diegene die meer dan 25% stemrecht in een organisatie heeft. Dit is vaak het geval als een stichting een, twee of drie bestuurder heeft. In de statuten is vastgelegd hoe de stemverhouding is.
- UBO is diegene die feitelijk zeggenschap heeft, op basis van andere middelen. Dit criterium is wat minder tastbaar. Denk bijvoorbeeld aan een organisatie die geleid wordt door kinderen, maar die nog steeds advies inwinnen van hun vader en daar ook nog steeds naar handelen. Deze invloed is vaak niet in de statuten vastgelegd, maar in de praktijk wel aan de orde.
Geen UBO? Dan wijst u een pseudo-UBO aan
Wat als uw organisatie aan geen van de drie criteria voldoet? Kunt u dan zeggen: ‘Wij hebben geen UBO?’ Nee, want de wet verplicht u om een UBO aan te wijzen.
In zo’n situatie gaat u kijken wie de pseudo-UBO is. Pseudo-UBO’s zijn in principe alle hoger leidinggevenden in een organisatie. In de praktijk zijn dit meestal de bestuurders. Zijn er bijvoorbeeld vijf bestuurders in een stichting, die individueel niet meer dan 25% van het stemrecht hebben (en dus op grond van criterium 2 geen UBO zijn), dan zijn zij de pseudo-UBO’s.
Heeft u al een brief ontvangen?
Voor maart 2022 moet u registreren wie UBO van uw organisatie is. Voor de Kamer van Koophandel is het een hele klus om dit allemaal voor heel Nederland te verwerken. Vandaar dat zij nu al is begonnen om organisaties aan te schrijven met het verzoek om binnen zes weken hun UBO(’s) te registreren.
Over die termijn hoeft u zich nu nog geen zorgen te maken, maar uiteindelijk krijgt u er wel mee te maken. Voor een BV is dit niet ingewikkeld, maar voor een aantal andere organisaties kan het een puzzel zijn. Zo is een stichting die actief is op het terrein van bijvoorbeeld gezondheidszorg of onderwijs vaak sterk gefocust op de doelstelling en het inhoudelijke werk. De vraag: wie is mijn UBO ligt vaak niet in het aandachtsveld.
Wilt u dat we meekijken of zaken toelichten?
Wilt u meer informatie over bijvoorbeeld wat een UBO precies is, hoe u de statuten van uw organisatie moet interpreteren, of wat u nou precies moet verstaan onder ‘belanghebbende’?
Neem dan gerust en op tijd contact met ons op. Wij kijken en denken graag met u mee. Desgewenst adviseren we u ook over hoe u een en ander het best kunt registreren bij de Kamer van Koophandel.
Gerjanne van de Waerdt, juridisch specialist ondernemingsrecht
e-mail gerjanne.vandewaerdt@bosselaar.nl
telefoon: +31 30 2347212
